Prefixes and Suffixes Showing approximation and Intensity to Adjectives

In Armenian, to make adjectives  more influential and expressive, we can add  ‘’իկ’’ and ‘’ուկ’’ to them to give a sense of endearment.

փոքր - փոքրիկ tiny-pretty tiny

աղուոր- աղուորիկ- nice, pretty nice

թուխ-թուխիկ tan- pretty tanned 

ծեր- ծերուկ old quite old.

As for colors, when we add the ‘‘աւուն’’ suffix to that word, it denotes the approximation of the color in question.  

կանաչ- կանաչաւուն  green-almost  green

կապոյտ- կապտաւուն blue-almost blue

կարմիր- կարմրաւուն red-almost red.

By adding the suffix ‘‘որակ’’ to a color, we also approximate the color. 

դեղին - դեղնորակ almost yellow 

կապոյտ - կապտորակ almost  blue

To give intensity to an adjective we use a prefix derived from the same root. For example,  if we want to stress the yellow color, we add the prefix to show that it is absolutely yellow. դեփ-դեղին true yellow 

ճեփ-ճերմակ true white 

կաս- կարմիր true red

կափ- կանաչ- նաեւ՝ կաս-կանաչ true green

սեփ-սեւ true black

In addition to colors, similar prefixes also give a stronger meaning to some adjectives: such as լեցուն full լեփ-լեցուն completely full.պարապ empty պաս-պարապ completely empty… etc.

In conclusion, the above prefixes and suffixes are forms of expression that are used either to exaggerate or show affection to the adjectives. 

ՆՈՒԱԶԱԿԱՆ ԵՒ ՍԱՍՏԿԱԿԱՆ ԱԾԱՆՑՆԵՐ

Որպէսզի խօսքը առաւել ազդու ըլլայ եւ արտայայտիչ, որակական ածականները կրնան ստանալ փաղաքշական-նուազական եւ սաստկական ածանցներ։ Այսպէս՝ «իկ» եւ «ուկ» ածանցները փաղաքշական իմաստ մը կը կրեն.

փոքր- փոքրիկ 
աղուոր- աղուորիկ
թուխ-թուխիկ
սեւ- սեւուկ
ծեր- ծերուկ

Գոյներու պարագային բառերը նուազական իմաստ կ՚ունենան «աւուն» ածանցը ստանալով, որ վերջածանց է իր դիրքով։

կանաչ- կանաչաւուն
կապոյտ- կապտաւուն
կարմիր- կարմրաւուն, որ կը նշանակէ կարմիր գոյնի զարնող, մօտ կարմիրի.

Նուազականի իմաստ կու տայ նաեւ «որակ» վերջածանցը.
դեղին- դեղնորակ
կապոյտ- կապտորակ

Գոյներուն սաստկական իմաստ կու տայ նոյն արմատէն սերած նախածանցը. այսպէս եթէ դեղին է անոր դիմաց դեփ-ածանցը աւելցնելով ըսել կ՚ուզենք բոլորովին դեղին, իսկ եթէ ճերմակ է՝ ճեփ- ճերմակ. 

այսպէս՝ 
կաս- կարմիր
կափ- կանաչ- նաեւ՝ կաս-կանաչ
դեփ-դեղին
սեփ- սեւ

Գոյներէն անդին, նոյնատիպ նախածանցներ սաստկական իմաստ կու տան նաեւ կարգ մը ածականներու, ինչպէս՝
լեցուն՝ լեփ-լեցուն,
պարապ՝ պաս-պարապ… եւ այլն։ 

Եզրակացնելով ըսենք, որ վերոնշեալները արտայայտման ձեւեր են , որ կը գործածուին չափազանցելու, փաղաքշելու կամ ՝ նուազեցնելու տուեալ բառին (ածականին) որակական իմաստը։

Աղբիւր՝ Յ. Չոլաքեան Արեւմտահայերէն (կանոնակարգ եւ խնդիրներ) Ա. գիրք, Երեւան, 2017։